The Romani in Poland: history, law, culture, and ethnic stereotypes. A two-semester post-M.A. course

Informacje i zapisy:
Instytut Filologii Polskiej
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ul. Podchorążych 2
30-084 Kraków

(koordynator: prof. dr hab. Piotr Borek)

Program dwusemestralnych studiów podyplomowych

 

Blok I – mgr A. Bartosz

Zarys historii Romów (20 godz.: 10 wykł. + 10 konwers.)

Kim są Romowie. Ich pochodzenie według podejścia tradycyjnego i współczesnego „konstruktywizmu”: czy Romowie pochodzą z Indii? Zarys historii Romów w Europie: wczesne migracje, stosunki z otoczeniem, strategie przeżycia w średniowiecznej Europie, prześladowania instytucjonalne, adaptacja do procesów modernizacyjnych, Romowie w ramach państw narodowych.

Blok II – mgr A. Bartosz

Elementy kultury i tradycji Romów (20 godz.: 5 wykł. + 15 konwers.)

Co to znaczy być Romem? Elementy tradycyjnej kultury romskiej i jej współczesne przekształcenia. Koncepcja świata i problem czystości / nieczystości. Wzory stosunków z nie-Romami. Wzory aktywności wewnątrz i na zewnątrz grupy. Stosunek do czasu i śmierci. Typy przywództwa i ich przekształcenia. Wzory stosunków rodzinnych i status kobiety. Podtrzymywanie wzoru kulturowego czy adaptacja do nowych sytuacji.

Blok III – mgr E. Mirga-Wójtowicz

Romowie w Polsce i Europie (15 godz. konwers.)

1) Najważniejsze problemy Romów w Europie Środkowo-Wschodniej, Europie Południowej i w Polsce. Ilu jest Romów, czyli jak dalece można ufać statystykom? Komunistyczne strategie wobec Romów. Sytuacja ekonomiczna Romów w reformujących się gospodarkach.

2) Romowie polscy. Romowie górscy i nizinni. Historia i teraźniejszość. Liczebność i rozmieszczenie. Główne problemy. Edukacja dzieci i młodzieży romskiej. „Liderzy” Romscy. Uwarunkowania zjawiska marginalizacji społecznej Romów. Strategie pomocy społeczności romskiej.

Blok IV – mgr E. Mirga-Wójtowicz

Procesy mobilizacji etnicznej Romów (15 godz. konwers.)

Od marginalizacji do samoorganizacji: tworzenie się nowych tożsamości i politycznych reprezentacji Romów. Wizje Romów w pracach romskich intelektualistów i polityków: współobywatele, mniejszość narodowa, naród w rozproszeniu, grupa transnarodowa. Ewolucja Romów od uprzedmiotowienia do partnerstwa. Romowie na arenie międzynarodowej.

Blok V – dr A. Paszko

Uregulowania prawne dotyczące mniejszości narodowych (20 godz.: 10 wykł. + 10 konwers.)

Międzynarodowe i polskie uregulowania prawne dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych. Międzynarodowe, europejskie i polskie instytucje monitorujące przestrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych. Efekty ich działań.

Blok VI – dr B. Gryszkiewicz

Literackie stereotypy mniejszości etnicznych (20 godz. konwers.)

Tematem ćwiczeń będzie obraz „Innego” w literaturze polskiej XVI-XX w. Trzeba pamiętać, że to właśnie literatura kształtowała mentalne stereotypy obcych nacji w świadomości Polaków. Ona też poświadcza, oczywiście pośrednio, różnorodne podłoża powstawania wzajemnych animozji. W ramach ćwiczeń konwersatoryjnych zostaną przeanalizowane wybrane teksty literackie prezentujące społeczność romską (oraz inne mniejszości narodowe) w dawnych i współczesnych przekazach fikcjonalnych.

Blok VII – dr R. Dźwigoł

Językowe stereotypy mniejszości etnicznych (20 godz. konwers.)

W ramach konwersatorium przeprowadzona zostanie analiza polskiego słownictwa pod kątem aksjologicznego nacechowania leksemów: „Cygan”, „Rom” itd. Zajęcia będą prowadzone z wykorzystaniem kilku słowników języka polskiego (wydawanych w różnym okresie) oraz leksykonów paremiograficznych, w których przywołuje się polskie przysłowia na temat Romów.

Blok VIII – mgr J. Mirga

Podstawy języka romani (20 godz. konwers.)

Nauka podstawowego zasobu słownictwa Romów pozwalająca zyskiwać lepszy kontakt z mniejszością narodową.

Blok IX – dr J. Talewicz-Kwiatkowska

Edukacja antydyskryminacyjna (12 godz. konwers.)

Blok X – dr M. Machowska

Komunikacja międzykulturowa (20 godz. konwers.)

Tematem ćwiczeń będą zagadnienia związane z komunikacją międzykulturową. Wykorzystany materiał obejmuje m.in.: artykuły prasowe oraz internetowe witryny dotyczące mniejszości narodowych ze szczególnym uwzględnieniem Romów.

Blok XI – dr hab. S. Kapralski

Romowie a Holokaust (20 godz.: 10 godz. wykł., 10 godz. konwers.)

Tematem ćwiczeń będzie martyrologia narodu romskiego w czasie II wojny światowej. Oglądowi poddane zostaną dokumenty autobiograficzne oraz inne świadectwa upamiętniające przeszłość romską. Kontekstowo wprowadzona zostanie charakterystyka tego tematu w naukowej literaturze światowej.

Blok XII – dr hab. S. Kapralski

Romskie tożsamości i ich przemiany (20 godz. konwers.)

Blok XIII – Prof. P. Borek, Prof. H. Bursztyńska, dr B. Gryszkiewicz

Seminarium (24 godz.: 3 seminaria po 10 osób). Seminarium kończyć się będzie obroną pracy seminaryjnej związanej z tematyką zajęć.

Blok IV – Prof. A. Ogonowska

Medialne reprezentacje Romów i kultury romskiej (na przykładzie kampanii społecznych i fotografii) – 6 godz. konwers.

 

Więcej informacji na stronie UP – studia.