Podsumowanie 1. Seminarium naukowego FMMBM

W dniach 5–6 czerwca 2025 roku odbyło się pierwsze seminarium naukowe Forum Metodologicznego Młodych Badaczy Mediów, zorganizowane przez Ośrodek Badań nad Mediami IFP Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydarzenie, przeprowadzone w formule zdalnej, zgromadziło młodych badaczy, przedstawicieli środowisk akademickich oraz praktyków mediów i edukacji z całej Polski. Forum stało się istotnym punktem na mapie wydarzeń wspierających rozwój kompetencji badawczych, zwłaszcza w zakresie nowoczesnych metod analizy zjawisk medialnych.

Program seminarium został zaprojektowany z myślą o budowaniu i pogłębianiu warsztatu metodologicznego uczestników – młodych naukowców stojących na progu samodzielnych projektów badawczych. Kluczowym elementem wydarzenia były wykłady mistrzowskie, które wprowadzały uczestników w złożone i aktualne konteksty teoretyczne badań nad mediami. Prof. Marek Pieniążek (UKEN) przedstawił koncepcję performatywności w humanistyce jako narzędzia interpretacyjnego w badaniach nad mediami i edukacją. Z kolei prof. Paul Catanese (Columbia College Chicago) zaprezentował autorskie spojrzenie na sztukę wizualną jako formę komunikacji, podkreślając rolę interakcji między twórcą a odbiorcą. W drugim dniu seminarium prof. David Martin-Jones (University of Glasgow) zaproponował krytyczne spojrzenie na kino poprzez pryzmat filozofii filmu i postulat dekolonizacji myślenia o jego globalnych kontekstach.

W programie znalazły się także wystąpienia praktyków i ekspertów, które koncentrowały się na kwestiach etyki, rynku pracy i codziennych wyzwań w zawodach związanych z mediami. Redaktor Ewa Szkurłat z Radia Kraków mówiła o wyzwaniach, jakie stawia przed reporterem współczesny reportaż, określając go jako gatunek wymagający odwagi, odpowiedzialności i empatii. Redaktor Wioletta Gawlik-Janusz zaprezentowała wystąpienie poświęcone kondycji współczesnego radia w kontekście jego transformacji cyfrowej i społecznego znaczenia audycji opartych na bliskim kontakcie ze słuchaczem. Dr Olimpia Górska podjęła natomiast temat dylematów młodych badaczy przy wyborze ścieżki zawodowej, stawiając pytanie: „Praca zawodowa czy kariera akademicka?” – i pokazując możliwe modele łączenia obu perspektyw. Z wystąpienia dr Patrycji Rudnickiej (ASP Katowice) można było się dowiedzieć o wyzwaniach stojących przed badaczami UX i uwarunkowaniach rynkowych branży UX w Polsce.

Równie istotną część programu stanowiły warsztaty praktyczne, które umożliwiły uczestnikom nabycie kompetencji w zakresie konkretnych narzędzi badawczych. Marcin Werla omówił wyzwania związane z cyfrowym zachowaniem dziedzictwa kulturowego, podkreślając rolę odpowiedzialnej archiwizacji, otwartości danych oraz etycznych aspektów digitalizacji zasobów kultury. Dr hab. inż. Maciej Piasecki (PWr) i dr Krzysztof Hwaszcz przybliżyli możliwości wykorzystania infrastruktury CLARIN – europejskiej sieci służącej analizie dużych zbiorów danych językowych – w badaniach kultury i komunikacji. Z kolei dr Beata Marciniak (SGH) wprowadziła uczestników w zaawansowane funkcje programu MAXQDA, wskazując na nowe sposoby analizy danych jakościowych w projektach badawczych.

Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się prezentacje uczestników seminarium, którzy przedstawili własne projekty badawcze. Wśród nich znalazły się m.in. analizy dotyczące efektywności kampanii społecznych (Maria Wachowicz), badań i popularyzacji podcastów (Joanna Ciechorska) oraz praktyk self-insert w fan studies (Martin Jezierski). Słuchacze mogli również poznać metody badania interfejsów użytkownika pod kątem percepcji koloru (Szymon Lipiński), analizę jakości komunikacyjnej chatbotów (Zuzanna Świątkowska) oraz językowo-medialną analizę opakowań produktów spożywczych (Sylwia Kałuża). Prezentacje te pokazały nie tylko różnorodność tematów, ale przede wszystkim zaawansowane podejście metodologiczne młodych badaczy.

Seminarium FMMBM zyskało uznanie uczestników jako wydarzenie wspierające krytyczne myślenie, rozwój metodologiczny i współpracę badawczą. Pokazało, że młodzi badacze potrzebują przestrzeni do rozmowy o metodzie – zarówno tej klasycznej, jak i eksperymentalnej – oraz dostępu do wiedzy płynącej od doświadczonych naukowców i praktyków. Forum stworzyło warunki do takiej wymiany i stało się ważnym krokiem w budowaniu środowiska akademickiego opartego na dialogu, interdyscyplinarności i otwartości na zmieniające się realia badawcze współczesnych mediów.